Op 20 november 2018 vond de ALV van de Nederlandse Diabetes Federatie plaats. Hierbij werd kennis gemaakt met nieuwe directeur Marja van Strien en met de Bas van de Goor Foundation, nieuw buitengewoon lid van de NDF. Tevens werden het jaarplan en de jaarbegroting voor 2019 besproken en goedgekeurd. Ook was er aandacht voor wisselingen in het bestuur: Mevrouw Hooymans nam afscheid en wordt opgevolgd door de heer Boerrigter. De ALV werd afgesloten met een interactief gedeelte. Onderstaand treft u een korte samenvatting.
Interactief gedeelte: op weg naar persoonsgerichte diabeteszorg
Tijdens het interactieve gedeelte van de ALV nam Erik Serné (internist) ons mee naar het ADA model voor persoonsgerichte diabeteszorg. Het model laat zien waar persoonsgerichte diabeteszorg in de kern om gaat. Wat is er nodig om de diabeteszorg echt persoonsgericht te maken? Het model en bijbehorende artikel zijn te vinden via http://care.diabetesjournals.org/content/early/2018/09/27/dci18-0033
De stappen uit het ADA-model bestaan uit (vrije vertaling):
- In kaart brengen patiëntkenmerken: gezondheidsgerelateerde/persoonsgebonden factoren
- Meenemen van specifieke factoren die de behandelkeuze beinvloeden
- Gezamenlijke besluitvorming om tot een behandelplan te komen
- Overeenstemming bereiken over behandelplan
- Uitvoeren behandelplan
- Continue monitoring en ondersteuning
- Terugblikken op, evalueren en bijstellen behandelplan
Bron: Davies et al., Management of Hyperglycemia in Type 2 Diabetes, 2018. A Consensus Report by the American Diabetes Association (ADA) and the European Association for the Study of Diabetes (EASD). Diabetes Care oktober 2018
Wat doen we als NDF al om deze transitie mogelijk te maken en wat kunnen we nog meer doen? De heer Serné stond samen met de deelnemers stil bij diverse NDF initiatieven die helpen persoonsgerichte diabeteszorg in de praktijk te brengen. Zoals bijvoorbeeld het diabetesjaargesprek, diversiteitindiabetes.nl, de keuzehulp bloedglucosemeters, de NDF richtlijn signalering en monitoring van depressieve klachten bij mensen met diabetes en de Rondetafel diabeteszorg.
Persoonsgerichte zorg stelt de patiënt centraal. Het voorkomen van complicaties en bevorderen van de kwaliteit van leven vormt daarbij een belangrijk uitgangspunt. Met behulp van het diabetesjaargesprek kan samen met de patiënt in kaart worden gebracht wat meegenomen moet worden in de behandeling en welke doelen haalbaar zijn. In het verlengde daarvan kan ook gekeken worden naar de daarbij benodigde professionele ondersteuning. Maar met alleen het diabetesjaargesprek zijn we er niet; zorg stopt immers niet bij inventarisatie van de zorgvraag/ ondersteuningsbehoefte maar moet resulteren in een bij het individu passend zorgaanbod. Wat is er al beschikbaar en wat kunnen de verschillende zorgprofessionals betekenen? Hoe past dat bij de patiënt? Hoe monitoren we vervolgens of de gestelde doelen bereikt zijn? Waarbij we de focus niet langer (alleen) leggen op HbA1c-waardes.
Persoonsgericht diabeteszorg vraagt een omslag in denken en doen. Wat bemoeilijkt deze transitie. De heer Serné bespreekt met de aanwezigen enkele knelpunten die dit bemoeilijken:
- Financiering (soms wordt de beste oplossing voor de patiënt niet vergoed of is hij/zij hier niet voor geïndiceerd)
- Het betreft een systeemaanpassing
- De registratie is nog onvoldoende op orde om de systeemaanpassing te faciliteren.
De NDF kan als koepel een belangrijke rol spelen bij de agendering van bovenstaande punten.
Wat kan de NDF volgens de deelnemers verder doen:
- Het onder de aandacht brengen/op een andere manier ontsluiten van al bestaande (NDF)-producten. Succesvolle interventies, bijvoorbeeld uit de Expeditie Duurzame Zorg, een podium geven.
- Het aanjagen van de zoektocht naar parameters voor persoonsgerichte diabeteszorg. De huidige kwaliteitsparameters passen niet bij persoonsgerichte zorg; de uitkomsten van maatwerk en persoonsgerichte zorg laten zich lastig voorspellen. Er zal op een andere manier naar uitkomstmaten gekeken moeten worden.
- Het bewaken van het continue, samenhangende karakter van de diabeteszorg; het voorkomen van een ‘knip’ in de zorg als het bijvoorbeeld gaat om kinderen en volwassenen en eerste- en tweede lijn.
- Een bijdrage leveren aan de voor persoonsgerichte diabeteszorg noodzakelijke gedragsverandering bij de professional.
- Anticiperen op en faciliteren van het benodigde integrale perspectief. De patiënt heeft meestal niet alleen diabetes. Persoonsgerichte zorg vraagt om een meer integrale benadering.
- Het steviger positioneren van leefstijl in de diabeteszorg
De discussie tijdens de ALV kan gezien worden als een opmaat naar de uitwisseling van gedachten over het meerjarenbeleidsplan 2020-2022, die in 2019 vormgegeven zal gaan worden. Waar het ADA model handvaten bood voor gedachtenuitwisseling over zorg en secundaire preventie, zal in toekomstige sessies ook primaire preventie met nadruk aan bod komen.