Nieuwe kwaliteitscriteria voor ouderen aangeboden aan Zorginstituut Nederland
De kwaliteit van leven bij ouderen met diabetes kan worden verhoogd wanneer zorgverleners hen op een persoonsgerichte manier benaderen. Deze nieuwe aanpak staat in het document ‘Zorg op maat voor ouderen met diabetes’ dat de leden van de Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) en Zorgverzekeraars Nederland (ZN) deze maand tripartiet hebben aangeboden aan Zorginstituut Nederland.
Nu ouderen langer thuis blijven wonen is het van groot belang dat de zorg hierop wordt aangepast: meer zorg op maat, meer persoonsgerichte zorg en beter afgestemd met andere zorgverleners. Het aantal ouderen met diabetes zal door de vergrijzing alleen maar toenemen de komende jaren. Van de 2,8 miljoen 70-plussers heeft 22 procent diabetes en bij de 65-plussers is dit 12,7 procent. Het gaat met name over ouderen met diabetes type 2, maar de aanbevelingen in dit document zijn ook nuttig voor diabetes type 1.
Eind 2016 nam de Tweede Kamer een amendement van kamerlid Rutte aan, betreffende optimalisering van zorg aan ouderen met diabetes type 2. Na die constatering zijn de leden van de NDF hiermee aan de slag gegaan. Zo is er bij (kwetsbare) ouderen nog veel winst te behalen op het gebied van kwaliteit van leven; met name vanwege de meerdere aandoeningen (co-morbiditeit) die ouderen veelal hebben. In ‘Zorg op maat voor ouderen met diabetes’ staan adviezen over hoe zorgverleners meer aandacht kunnen hebben voor de diabetes als onderdeel van integrale zorg; niet de aandoening staat centraal, maar de mens in zijn sociale omgeving.
De complexiteit van de zorg neemt toe. Dit vraagt om andere kennis en vaardigheden van zorgverleners. Ouderdom komt met gebreken, zo kunnen spierfunctie, nierfunctie, eetlust, cognitie of zintuigen achteruitgaan. De gevolgen van deze veranderingen vragen om aanpassing van de diabetesbehandeling. Zorgverleners moeten meer rekening houden met deze achteruitgang. Een belangrijk aspect hierbij is de zelfstandigheid van de oudere in kwestie. Diabeteszorg is de laatste jaren meer gericht op zelfmanagement en bij ouderen moet kritisch gekeken worden naar hun mate van zelfmanagement en zelfstandigheid: niet iedere oudere is in staat alle behandeladviezen op te volgen.
Het was al langer bekend dat ouderen vanwege alle protocollen nogal eens over- of onderbehandeld worden. Het document biedt praktische handvatten om dit in de toekomst te voorkomen. Soms kunnen bloedglucoseverlagende en bloeddrukverlagende medicijnen en statines worden afgebouwd wanneer mensen ouder worden, het is dan belangrijk dit regelmatig te controleren. Hierbij is tevens gekeken naar het verlangen van zorgverleners om vanuit hun eigen autonomie de zorg te kunnen verlenen, zodat zij – wanneer zij dat nodig achten – kunnen afstappen van het protocol.
In de diabeteszorg aan ouderen is samenwerking van groot belang. De zorg voor mensen met diabetes gebeurt in een team waarin de oudere en zijn naasten centraal staan. Bij diabeteszorg zijn verschillende zorgverleners betrokken, ieder met zijn eigen specifieke deskundigheid. Vanuit hun verschillende achtergronden kunnen ze veranderingen bij de ouderen signaleren en met elkaar delen.
Het document ‘Zorg op maat voor ouderen met diabetes’ is onderdeel van het NDF Programma ‘Ouderen en diabetes’, waarmee NDF de kwaliteit van zorg wil verhogen en de zorg meer persoonsgericht wil maken voor deze doelgroep. Het document is aangeboden aan het Zorginstituut voor opname in het register, naar verwachting zal beoordeling door het Zorginstituut enkele maanden duren. In de tussentijd wordt gewerkt aan een samenvattingskaart om implementatie van de aanbevelingen te vergemakkelijken.